Kategoria: Zdrowie | Autor: Monika Nowicka

Zdrowie psychiczne

Tutaj schodzimy głębiej, ale bez zdrowia psychicznego nie ma zdrowego ciała i dbania o zdrowie bez leków – to bez wątpienia.

Zdrowie psychiczne to temat rzeka często pomijany przez wiele osób, którym po prostu wydaje się, że na tej płaszczyźnie wszystko jest ok. Nie siedzę w głowach innych ludzi, ale kiedyś też tak uważałam. Po prostu wydawało mi się, że w mojej głowie wszystko jest poukładane. Nie mogłam się podpiąć pod żadną zdefiniowaną książkowo chorobę psychiczną, nie miałam nigdy (chyba) depresji. Wiadomo miewałam dni lepsze i też te gorsze ze spadkiem nastroju, ale tak przecież ma każdy. Jednak tych gorszych było zawsze mniej. Nie będę tutaj pisać czym jest definicja zdrowia psychicznego, ale na swój sposób postaram się nieco więcej o nim napisać po mojemu, aby każdy zrozumiał.

Co składa się na zdrowie psychiczne?

Tutaj zgadzam się z paradygmatami podstaw i składni samego zdrowia psychicznego, a mianowicie są to:

• dobre relacje społeczne i międzyludzkie
• komfort psychiczny
• prawidłowa kondycja zdrowotna

Tak naprawdę 3 podstawowe aspekty i aż 3. To one składają się na cały stan zdrowia psychicznego. Naturalnie odpowiadają przy tym na pytanie: co to jest zdrowie psychiczne. Mogłoby się wydawać, że nie jest to wiele, ale żeby w 100% o nie zadbać trzeba się trochę postarać. Co się pod tym kryje to odpowiednie kontakty z innymi ludźmi, samorealizacja i rozwój osobisty, a także poczucie, że wszystko w środku naszego ciała jest w porządku. Musicie pamiętać, że dbanie o zdrowie psychiczne jest bardzo ważne w równowadze człowieka.

Jakby nie patrzeć każdy wymieniony element pojawia się w aspektach, które poruszam w całej serii artykułów z cyklu: Dbam o zdrowie bez leków. Moim zdaniem każdy z tych 3 elementów jest bardzo ważny żeby utrzymać odpowiednią równowagę wewnętrzną i psychiczne zdrowie w dobrej formie.

Dlaczego ważne jest zdrowie psychiczne?

Dlaczego zdrowie psychiczne jest ważne powinien wiedzieć każdy i stawiać je wysoko w swoich priorytetach. Od równowagi psychicznej tak naprawdę wszystko się zaczyna i wszystko też zależy. To dobrostan (tak również nazywane jest zdrowie psychiczne) reguluje stan wewnętrzny naszego ciała i pozwala nam na dobre lub złe samopoczucie. Wtedy jest wypadkową naszych: zachowań, decyzji, humoru, emocji ale również stanu zdrowia. Zdrowie psychiczne to podstawa prawidłowego funkcjonowania człowieka.

Wiadomym jest fakt, że zły stan psychiczny wpływa negatywnie na nasz organizm i pogarsza jego odporność. W momencie kiedy ten stan przedłuża się o wiele dni czy tygodni, powoduje to duże zmiany w naszej psychice i może prowadzić do depresji. Dlatego warto jest zadbać o jego 3 podstawowe aspekty o których pisałam wyżej. Poniżej więcej o tym co wpływa na zdrowie psychiczne i jak o nie zadbać oraz polepszyć jednocześnie.

Co negatywnie wpływa na zdrowie psychiczne?

Tutaj sytuacja jest bardzo prosta w odpowiedzi na pytanie: co niszczy zdrowie psychiczne. W nawiązaniu do tego o czym była wcześniej mowa: zaniedbanie relacji międzyludzkich, własnego komfortu psychicznego oraz zdrowia negatywnie wpływa na zdrowie psychiczne. 

Oczywiście są dodatkowe negatywne czynniki i jest ich dużo, które zdecydowanie źle wpływają na stan zdrowia psychicznego, a należą do nich między innymi: używki i uzależnienia takie jak papierosy czy alkohol pity w nadmiarze – zdecydowanie negatywnie wpływają na stan zdrowia psychicznego. Poza tym siedzący tryb życia w połączeniu ze zbyt dużą ilością czasu przed smartfonem (szczególnie przed snem) powodują pogorszenie psychiki człowieka.

Należy wspomnieć, że wpływ pandemii na zdrowie psychiczne ludzi również miał bardzo negatywny wpływ. Niestety zamknięcie na długie dni w domach i mieszkaniach, brak normalnych kontaktów z ludźmi, zdecydowane ograniczenie w związku z tym ruchu oraz sportu i również niepokój związany z całą niepewną sytuacją na świecie, odbiły duże piętno na psychice ludzi, których stan psychicznego zdrowia zdecydowanie pogorszył się w tamtym okresie.

Jednoznacznie trzeba wskazać, że wpływ stresu na zdrowie psychiczne również jest negatywny. Jego poziom rósł u większości ludzi w trakcie pandemii zdecydowanie bardziej niż w normalnych okolicznościach. Poza tym na co dzień każdy z nas ma wiele spraw na głowie i całe mnóstwo rzeczy sprawia, że jesteśmy zestresowani i nasza zdrowa psychika na tym cierpi. Nawet sam natłok spraw do załatwienia często nas wprawia w zły nastrój, bo po prostu jest ich za dużo. Sam stres w nadmiarze w dłuższej perspektywie powoduje bóle głowy, bezsenność czy drażliwość, co niestety może prowadzić do agresywnych zachowań, nerwicy czy depresji.

Jak poprawić swoje zdrowie psychiczne?

Naprawdę jest wiele sposobów na to jak poprawić zdrowie psychiczne i często jest to kwestia indywidualna, ale również są metody uniwersalne, np. uprawianie sportu, rozmowa z przyjacielem, co wnioskuję z mojego doświadczenia jak i tego co przeczytałam oraz wysłuchałam od innych ludzi. Sama postaram się opisać te bardziej ogólne żeby każdy mógł je zastosować i które sprawdziły się również u mnie.

Przede wszystkim u mnie sprawdza się sport i wysiłek fizyczny. Wpływ aktywności fizycznej na zdrowie psychiczne jest potwierdzony naukowo i zdecydowanie jest pozytywny. Ja zawsze po treningu wracam zadowolona czasem wręcz szczęśliwa. Oczywiście zmęczona, ale to jest bardzo pozytywne zmęczenie dla mojego ciała. Coś na zasadzie jak szczęśliwy wybiegany pies po spacerze. Znacie to… Dobry wpływ sportu na zdrowie psychiczne to po prostu pewnik i tak go możecie traktować. To również dobry i szybki sposób na to jak przywrócić zdrowie psychiczne w momencie, kiedy mamy tymczasowe spadki nastroju.

Rozmowa z przyjacielem zawsze daje dużo. Jeśli macie zaufaną osobę, której możecie powiedzieć wszystko i po prostu się wygadać to jest jak lek na całe zło. Oczywiście taka rozmowa jest powiązana z elementem zdrowia psychicznego o którym wspominałam czyli dobre relacje międzyludzkie.

10 zasad zdrowia psychicznego

Również istnieje coś takiego jak 10 zasad zdrowia psychicznego, które warto wdrożyć w swoje życie, a są to: odpowiednio długi sen, spacer na świeżym powietrzu najlepiej codziennie, ćwiczenia afirmacji każdego dnia, ograniczenie korzystania z social mediów, prowadzenie dziennika dobrych uczynków, zdrowe odżywianie, medytacja, eliminacja niezdrowych nawyków, uprawianie sportu, spotkania z przyjaznymi ludźmi. O dwóch ostatnich z 10 zasad zdrowia psychicznego wspominałam, nawiązując do siebie, więc na pewno te kanony zdrowia psychicznego pokrywają się z moimi przynajmniej częściowo.

Te zasady zdecydowanie polecam tym, którzy nie wiedzą jak dbać o zdrowie psychiczne w ogóle, ponieważ wdrożenie w życie tylko kilku powyższych zasad może bardzo pomóc i to szybko. Przypominam: “Nie od razu Rzym zbudowano” i małymi kroczkami jesteśmy w stanie sprawić, że pozytywne zdrowie mentalne stanie się kiedyś u nas normą, a 10 zasad zdrowia psychicznego, jako punkt wyjścia i podstawa przyda się każdemu.

Na pewno z czasem będę chciała wdrożyć większość z nich do swojego życia, a najlepiej wszystkie. W tych czasach na pewno u większości z nas prym wiedzie korzystanie z wszelkiego rodzaju social mediów w bardzo dużym wymiarze i to wydaje się dobrym pomysłem na start, jeśli chodzi o wdrożenie zasady ich ograniczenia, jako pierwszej i priorytetowej pośród 10 reguł zdrowia mentalnego.

Sen a zdrowie psychiczne

O śnie w kontekście psychicznego zdrowia musiałam napisać. Sen i zdrowie psychiczne są dla mnie po prostu nierozerwalne. Sen leży u podstaw wszystkiego i bez odpowiedniej jego ilości oraz długości snu na pewno zaniedbamy zdrową psychikę. Przyjęto, że 7-8 godzin na dobę to ilość snu jaką każdy człowiek potrzebuje. Sen pozwala nam się zregenerować w kontekście mięśni, ale co ważniejsze również regeneruje układ nerwowy. To naukowcy wskazują, iż przede wszystkim regularny oraz dobry pod względem jakości sen jest podstawowym warunkiem utrzymania zdrowia (oczywiście w tym psychicznego) i dobrego samopoczucia.

U mnie w kontekście snu funkcjonują dodatkowo drzemki w ciągu dnia i są one bardzo regularne. Sama staram się je uskuteczniać praktycznie codziennie po pracy (z reguły odpuszczam je w weekendy, bo po prostu dłużej śpię) i trwają one od 15 do 30 minut. Kiedyś ustawiałam je sobie na budzik, ale po latach mój organizm tak się wyregulował, że drzemie dosłownie w przedziale 15-30 minut. Dłuższe drzemki wprowadzają nas w głęboką fazę snu. co już nie jest do końca dobre w ciągu dnia. Wtedy ciężko nam się wybudzić i nie funkcjonujemy normalnie.

Co mi dają krótkie drzemki oprócz standardowego 7 godzinnego snu? Po prostu reset głowy, zero zmęczenia w drugiej części dnia i funkcjonowanie na pełnych obrotach do jego końca. Sama zdaję sobie sprawę, że nie każdy może sobie na to pozwolić, ale z całego serca polecam tę praktykę.

Moje zdrowie psychiczne na przestrzeni lat

W pewnym momencie nastąpił przełom w moim zdrowiu psychicznym, a może nawet dwa z czego z jednego nie zdawałam sobie sprawy, a z drugiego już bardziej. Mianowicie mniej więcej w wieku 25 lat zaczęłam interesować się tematem rozwoju osobistego i coachingu. Dużo na ten temat czytałam, zmieniłam w pewnym momencie nieco swoje życie przez to i całościowo sprawiło, że stałam się bardziej pewna siebie. To był taki pierwszy krok do mojego zdrowia psychicznego z czego nie zdawałam sobie sprawy.

Drugi krok był pewniejszy i bardziej świadomy. To był rok 2020 i początek pandemii. Przypadkiem trafiłam na artykuł, jak sama go później nazwałam o: kursie szczęścia. To był prawdziwy przełom w moim życiu. Okazało się, że kurs ten odniósł taki sukces na uniwersytecie Yale w USA, że władze jak i prowadząca Dr Laurie Santos postanowiły udostępnić go całkowicie za darmo dla wszystkich, po prostu całemu światu. Cały czas jest dostępny na platformie Coursera pod nazwą: “The Science of Well-Being”. Tutaj z głębi serca polecam go wszystkim. Jedyne ograniczenie to fakt, że jest po angielsku. Nie spodziewałam się, że kurs będzie tak dobry, a przede wszystkim tak dobrze skomponowany. Początkowo zakładałam, że posłucham kilku wykładów i tyle. Jednak były materiały do oglądania, czytania, ćwiczenia do wykonania na każdy tydzień, zadania do zrobienia i nawet testy po każdym tygodniu oraz egzamin końcowy, gdzie również inni oceniali to co udało mi się dokonać.

W skrócie: typowo naukowe podejście i analiza, co sprawia nam szczęście i jak to wdrożyć w swoje życie, aby również poprawić zdrowie psychiczne. Przeczytaliście naukowe podejście i analiza, może to was zniechęciło, ale gwarantuję, że naprawdę dobrze to wchodzi. Świetna sprawa i mogłabym jeszcze wiele o tym napisać, ale chciałam przede wszystkim skupić się na jednym jego aspekcie, który się tam przewinął czyli: medytacja, ale na ten temat poświęcę osobny wpis, bo warto i przekonacie się sami!

Tym artykułem mam nadzieję, że kompleksowo na swoim przykładzie oraz sięgając do faktów również tych popartych naukowo, wyjaśniłam: jak być zdrowym psychicznie oraz co także moim zdaniem jest bardzo ważne, a może nawet ważniejsze: jak zachować zdrowie psychiczne.

Na koniec ponownie dodam, że treści w kategorii zdrowie w tym ta o tym czym jest zdrowie psychiczne są tylko i wyłącznie moją opinią opartą na tym co sama przeżyłam oraz o tym co się dowiedziałam. Nie jestem psychologiem, nie prowadzę praktyki i każdy, kto zastosuje moje rady w swoim życiu oczywiście robi to na własną odpowiedzialność. Nie wiem czy muszę o tym pisać, ale wolałam to zrobić. Na pewno nie chcę nikomu zaszkodzić. Sobie pomogłam więc mam nadzieję, że tak też będzie u wszystkich innych i każdemu życzę, aby wasze zdrowie fizyczne i psychiczne było na wysokim i pozytywnym poziomie.