Kolonoskopia to badanie endoskopowe jelita grubego, które może mieć charakter zarówno diagnostyczny, jak i terapeutyczny. Sprawdź, na czym polega kolonoskopia. Poznaj wskazania do przeprowadzenia tego badania.

Na czym polega kolonoskopia?

Kolonoskopia to badanie dolnego odcinka przewodu pokarmowego. Jest rodzajem endoskopii, w którym analizuje się wnętrze jelita grubego. Badanie przeprowadza się z użyciem kolonoskopu. Urządzenie to opisać można jako cienką, giętką rurkę, która wyposażona jest w kamerę przekazującą obraz z jelita na zewnątrz. W razie konieczności przez kolonoskop wprowadzane są dodatkowe narzędzia. 

Kolonoskop umieszcza się w organizmie przez odbyt. Wiąże się to z pewnym dyskomfortem pacjenta, a niekiedy nawet z bólem. Dlatego też przed badaniem podawane są środki przeciwbólowe. Pacjent otrzymać może również leki uspokajające. Jeśli zajdzie taka potrzeba, kolonoskopię wolno wykonać w znieczuleniu.

Kolonoskopia wymaga od pacjenta specjalnego przygotowania. Obejmuje to przede wszystkim: rezygnację z niektórych leków po konsultacji z lekarzem, prowadzenie diety bezresztkowej, przyjmowaniu środków na oczyszczenie jelit (takich preparatów jak Fortrans, CitraFleet, Eziclen, Moviprep), włożenie wygodnego stroju i zabranie dokumentacji medycznej na badanie, a w razie zastosowania znieczulenia – powstrzymywanie się od jedzenia w dniu kolonoskopii. Szczegółowych instrukcji dotyczących przygotowania do badania udzieli kierujący na nie lekarz.

Jakie są wskazania do kolonoskopii?

Kolonoskopia przeprowadzana jest przy podejrzeniu takich chorób jak rak jelita grubego, choroba Leśniowskiego-Crohna, zaburzenia wchłaniania czy wrzodziejące zapalenie jelita grubego. Oprócz tego badanie to zleca się w biegunce o niejasnych przyczynach i krwawieniu z przewodu pokarmowego. Przeprowadza się je, gdy wyniki badania radiologicznego wskazują na występowanie zmiany organicznej.

Kolonoskopia pełni rolę badania przesiewowego w zdrowej populacji. Stanowi element profilaktyki raka jelita grubego. Dzięki niemu można wykryć chorobę we wczesnej postaci, co wpływa na pomyślność leczenia. Program przesiewowy w kierunku raka jelita grubego jest finansowany przez Narodowy Fundusz Zdrowia. Mogą z niego skorzystać osoby w wieku 50–65 lat oraz 40–49 lat, w których rodzinie u krewnego I stopnia występowały przypadki raka jelita grubego.

Kolonoskopia przeprowadzana jest również ze wskazań terapeutycznych. Podczas tego badania endoskopowego możliwe jest:

• usunięcie polipów;
• usunięcie ciał obcych;
• zahamowanie krwawień;
• dekompresja ostrego rozdęcia okrężnicy;
• poszerzanie zwężeń.

Podczas kolonoskopii lekarz uzyskać może materiał do badań histopatologicznych. Analiza tkanek pod mikroskopem jest nierzadko konieczna do postawienia ostatecznego rozpoznania problemów ze strony jelita grubego.

Kiedy nie wykonuje się kolonoskopii?

Mimo że kolonoskopia stanowi bardzo wartościowe badanie, nie zawsze może zostać przeprowadzona. Przeciwwskazana jest w przypadku:

• zapalenia otrzewnej;
• ostrego zapalenia uchyłków jelita grubego;
• perforacji jelita;
• piorunującego zapalenia jelita grubego.

Badanie to nie jest wskazane u kobiet w ciąży. Oprócz tego powinno się go unikać u osób ze sporych rozmiarów tętniakiem aorty brzusznej ze skrzepliną. Badanie nie zostanie też przeprowadzone, jeśli pacjent nie przygotuje się do niego w odpowiedni sposób. Zalegające w jelicie grubym gazy, masy kałowe, resztki jedzenia znacząco utrudniają obrazowanie. Przez to też uzyskane wyniki badania mogą być niewiarygodne.