Jak zabezpieczyć drzewka owocowe na zimę? Poradnik

Zima to trudny czas dla roślin, jakimi są drzewka owocowe, zwłaszcza w przypadku młodych i wrażliwych gatunków. Mrozy, wiatr oraz śnieg mogą negatywnie wpływać na ich kondycję i plonowanie w kolejnym sezonie. Właśnie z tego powodu warto wcześniej zadbać o ochronę drzew owocowych przed niekorzystnymi warunkami atmosferycznymi. Chcesz dowiedzieć się jak? Przeczytaj poniższy poradnik!
Spis treści
Bielenie pni wapnem
Jednym z podstawowych zabiegów ochronnych jest bielenie pni drzew owocowych. Ma ono na celu zabezpieczenie kory przed pękaniem spowodowanym nagłymi zmianami temperatury. Kora jest szczególnie narażona na pęknięcia w słoneczne dni, kiedy to promienie słoneczne powodują jej nagrzewanie, a nocne przymrozki — szybkie wychładzanie.
Jak bielić pnie?
Do sporządzenia mleka wapiennego potrzebujesz tlenek wapnia (wapno palone) i wodę – w proporcji 2 kg wapna na 10 litrów wody. Rozpuść wapno w wodzie, dokładnie mieszając, aż powstanie jednolita konsystencja. Aby zwiększyć przyczepność roztworu i zapobiec szybkiemu zmywaniu podczas deszczu, dodaj 10% białej farby emulsyjnej lub krochmal z mąki ziemniaczanej. Jeśli nie masz czasu lub ochoty na samodzielne przygotowywanie mieszanki, możesz skorzystać z gotowego wapna do bielenia drzew dostępnego w sklepach ogrodniczych. Gotowe mleko wapienne nanieś pędzlem na pnie drzew owocowych oraz nasady grubszych konarów. Szczególną uwagę zwróć na południową stronę pni, gdzie drzewa nagrzewają się najmocniej. W tych miejscach bielenie powinno sięgać nieco wyżej, by lepiej chronić je przed powstawaniem ran zgorzelinowych.

Ściółkowanie
Korzenie drzew owocowych są szczególnie narażone na przemarzanie, zwłaszcza w mroźne dni bez pokrywy śnieżnej. Ściółkowanie jest skutecznym sposobem ochrony przed stratami ciepła i utratą wilgoci.
Jak to poprawnie robić?
Do ściółkowania najlepiej wykorzystać naturalne materiały, takie jak słoma, trociny, korę sosnową, kompost czy suche liście. Te materiały nie tylko chronią przed mrozem, ale również stopniowo rozkładają się, wzbogacając glebę w substancje odżywcze. Rozłóż warstwę ściółki o grubości 5-10 cm wokół podstawy drzewa, pozostawiając niewielką przestrzeń wokół pnia. Regularnie sprawdzaj stan ściółki, aby zapobiec tworzeniu się zbyt wilgotnego podłoża.
Zabezpieczenie pnia drzewka
Zimą pnie drzew wymagają szczególnej ochrony, aby przetrwać niskie temperatury i niekorzystne warunki atmosferyczne. Do osłony pni drzew możesz użyć materiałów, które w większości przypadków znajdziesz w swoim domu lub ogrodzie. Do tego zadania doskonale sprawdzi się agrowłóknina, maty trzcinowe, słoma lub gałązki drzew iglastych (np. sosny lub świerku). Możesz wykorzystać również worki jutowe, starą pościel, koce lub inne materiały, których już nie potrzebujesz.
Osłona powinna być luźna i nie przylegać zbyt ściśle do pnia. Ważne jest zapewnienie odpowiedniej cyrkulacji powietrza, co zapobiega rozwojowi chorób grzybowych szkodzących roślinom. Z tego powodu do osłaniania drzewek nie zaleca się używania folii ani innych sztucznych materiałów zatrzymujących wilgoć i utrudniających wymianę powietrza.
Znalazłeś odpowiedni materiał na osłonę? Pora go przymocować. Osłonę starannie zwiąż sznurkiem lub innym trwałym materiałem, tak żeby była odpowiednio zabezpieczona przed silnymi wiatrami.
Zabezpieczenie korony drzew owocowych
Nie wszystkie drzewka potrzebują osłony na gałęziach. Szczególną uwagę zwróć na gatunki mało odporne na mróz, do których należą m.in. nektarynki, brzoskwinie i morele. Korony drzewek osłoń również w przypadku, gdy rosną one w okolicy, gdzie istnieje ryzyko występowania mroźnych wiatrów.
Jak odpowiednio zabezpieczyć koronę drzewek? Najlepszym rozwiązaniem będzie dokładne owinięcie jej białą agrowłókniną. Zwróć uwagę, żeby była to gruba warstwa materiału, kształtem przypominającego kaptur. Owijanie zacznij od samego dołu i idąc ku górze formuj rękaw ochronny z kilku warstw agrowłókniny. Nie zapomnij dobrze przymocować osłony, tak żeby nie porwał jej wiatr.

Ochrona drzew przed zwierzętami
Nie można zapomnieć, że zagrożeniem dla młodych drzewek owocowych są także zwierzęta. W okresie zimowym, kiedy dostęp do pokarmu jest ograniczony, podchodzą one zdecydowanie bliżej ludzi — można spotkać je w okolicach domów i gospodarstw, ale nie omieszkają także wejść do nieogrodzonych sadów i ogrodów. Gałązki drzew i krzewów stanowią dla nich niemały przysmak. Osłony, jakie stosowane są do zabezpieczenia roślin przed zimnem nie stanowią dla nich żadnego problemu i z łatwością zostają sforsowane. W celu stworzenia stabilnych zabezpieczeń wykorzystaj specjalne zabezpieczenia lub użyj stabilnych siatki rabatowe i osłoń nimi pnie.
Kiedy zabezpieczyć drzewka owocowe?
Po omówieniu sposobów na zabezpieczenie drzew owocowych warto także wspomnieć o tym, kiedy je zabezpieczyć. Wbrew pozorom — nie można tego zrobić zbyt wcześnie, ponieważ może to przynieść efekt odwrotny do zamierzonego. Przed podjęciem jakichkolwiek działań, roślina musi wejść w stan spoczynku. Kolejny jest proces hartowania, podczas którego roślina przyzwyczaja się do niskich temperatur — im bardziej stopniowo nastąpi ten proces, tym większą mrozoodporność osiągnie roślina.
Biorąc to pod uwagę, najlepszym czasem na zabezpieczenie drzewek przed mrozami jest moment, w którym drzewka weszły już w stan spoczynku, ale nie wystąpiły jeszcze ujemne temperatury. Jest to okres, w którym temperatury wynoszą ok. 0 stopni Celsjusza, a prognozy pogody wskazują na dalsze ochłodzenie. Z reguły będzie to przełom listopada i grudnia, ale nie ma co do tego konkretnych wytycznych.

Kiedy ściągnąć osłony z drzewek?
W żadnym wypadku nie spiesz się ze zdejmowaniem zabezpieczeń pni i gałęzi! Większość roślin przemarza wczesną wiosną, a częstym powodem tych sytuacji jest właśnie zbyt wczesne usunięcie materiałów ochronnych. Tak naprawdę nie ma jasno określonego terminu, kiedy należy je zdjąć. Przyjmuje się, że jest to okres od końca marca do początku kwietnia, ale wszystko zależy od aktualnych prognoz pogody.
Najlepszym sposobem na bezpieczne ściągnięcie osłon z roślin będzie stopniowe zdejmowanie materiałów — warstwa po warstwie, najlepiej w odstępie kilku/kilkunastu dni. Po zdjęciu, nie chowaj od razu osłonek. Bądź w gotowości, że za kilka dni mogą przyjść kolejne niekorzystne temperatury i że znów będzie konieczne zabezpieczenie drzewek.
Podsumowanie
Zabezpieczenie drzewek owocowych na zimę to kluczowy element pielęgnacji sadu. Odpowiednie przygotowanie, takie jak bielenie pni, ściółkowanie, przycinanie gałęzi oraz stosowanie osłon, pozwoli ochronić drzewa przed mrozem i innymi zagrożeniami. Regularna kontrola ich stanu w trakcie zimy dodatkowo zapewni sukces w uprawie w kolejnym sezonie.