Dystrybutor, dostawca, sprzedawca – czy wiesz, komu płacisz za prąd?
Kategoria: Dom i Ogród | Autor: Monika Nowicka
Łańcuch dostaw energii elektrycznej do odbiorcy końcowego jest dość długi i biorą w nim udział różne podmioty. Przeciętny użytkownik nie zawsze zdaje sobie sprawę z tego, kto jest odpowiedzialny za konkretne etapy „podróży” prądu do domowych gniazdek i od kogo tak naprawdę kupuje energię elektryczną. Przez to pojęcia typu dystrybutor, dostawca i sprzedawca prądu bywają mylone, a nawet ze sobą utożsamiane. Warto jednak znać zakres ich działań – od tego może zależeć m.in. wysokość Twoich rachunków. Niezbędne wyjaśnienia znajdziesz w naszym artykule!
Spis treści
Kim jest sprzedawca prądu?
Sprzedawca prądu – inaczej Przedsiębiorstwo Obrotu Energią – zajmuje się zawieraniem umów na sprzedaż energii odbiorcom końcowym. Nie ma on tej energii fizycznie, podobnie jak infrastruktury, którą mógłby dostarczyć do klienta. Sprzedaje on wirtualne jednostki, wcześniej zakupione od producenta, na przykład na Towarowej Giełdzie Energii.
Sprzedawca niejako pośredniczy pomiędzy producentem prądu, jego dostawcą a odbiorcą końcowym. Można powiedzieć, że jest przedostatnim ogniwem w łańcuchu dostaw energii.
Co ważne, sprzedawca prądu zajmuje się rozliczeniem odbiorcy z jednostek zużytej energii, a także innymi zadaniami z szeroko rozumianej obsługi klienta. Zdarza się, że świadczy też inne usługi, które usprawniają korzystanie z energii elektrycznej. Popularne są np. całodobowe pogotowie elektryczne czy serwis urządzeń.
Czym zajmują się dostawca i dystrybutor prądu?
Dostawca i dystrybutor prądu są terminem odnoszącym się do jednej instytucji, którą można spotkać także pod nazwą Operator Systemu Dystrybucyjnego (OSD). Mówiąc w dużym uproszczeniu, dostawca lub dystrybutor prądu zajmuje się fizycznym dostarczeniem energii elektrycznej do odbiorcy za pomocą sieci wysokiego, średniego i niskiego napięcia. Dysponuje on odpowiednią infrastrukturą i jest odpowiedzialny za jej właściwą eksploatację oraz konserwację. W rzeczywistości obowiązki dostawcy energii są znacznie szersze i zalicza się do nich:
- planowanie rozwoju sieci energetycznej;
- dokonywanie rozbudowy i modernizacji sieci;
- współpracę z innymi przedsiębiorstwami energetycznymi;
- dysponowanie mocą określonych jednostek wytwórczych przyłączonych do sieci dystrybucyjnych;
- zapewnienie prawidłowego działania systemu energetycznego i zapewnienie odpowiedniego bezpieczeństwa sieci;
- świadczenie usług bilingowych na rzecz sprzedawców;
- umożliwienie realizacji umów na sprzedaż energii elektrycznej.
Dobrze wiedzieć, że w odniesieniu do dostawców lub dystrybutorów prądu, polskie prawo przewiduje tzw. monopol naturalny, co oznacza, że za jeden obszar może być odpowiedzialny tylko jeden podmiot. Polska podzielona jest więc na kilka regionów, a na każdym z nich usługi świadczy tylko jeden dostawca energii.
Dostawca i sprzedawca prądu – różnice dla klienta
Czy dla Ciebie, jako konsumenta, ma znaczenie to, jakie podmioty zajmują się dostarczeniem energii elektrycznej do Twojego domu? Tak! Rozróżnienie ich pomoże Ci lepiej zrozumieć, za co i komu płacisz – w tej kwestii rachunki są dość enigmatyczne i trudno zorientować się we wszystkich należnych opłatach. Ma to niebagatelne znaczenie również w przypadku tego, czy będziesz otrzymywać jedną, czy dwie faktury za prąd.
Jak to wygląda w praktyce? Zacznijmy od kwestii opłat – te należne sprzedawcy i dostawcy różnią się od siebie znacząco. Pierwszemu z nich należna jest opłata za energię czynną (czyli faktycznie zużyty przez Ciebie prąd), a także opłata handlowa, która pokrywa koszty obsługi sprzedaży: dokonania prognozy zużycia prądu, wyliczenie salda na koncie klienta, przesłanie rachunku itp. W skład opłaty handlowej mogą wchodzić także koszty dodatkowych usług, np. pogotowia energetycznego.
Zdecydowanie więcej opłat pobiera dostawca. Są to zarówno koszty stałe, jak i zmienne (w większości zależne od poziomu zużycia energii). Wśród nich znajdują się opłaty:
- jakościowa;
- sieciowa zmienna i stała;
- OZE;
- kogeneracyjna;
- mocowa;
- przejściowa.
Jako konsument masz prawo zawrzeć odrębne umowy na sprzedaż i dostawy energii. Jeśli zdecydujesz się na ten krok, będziesz otrzymywać dwa rachunki – jedną od sprzedawcy, a drugą od dystrybutora. Jeden rachunek otrzymasz w sytuacji, kiedy jedna firma jest zarówno sprzedawcą, jak i dostawcą prądu – tak jak E.ON Polska. Jest to możliwe również wtedy, jeśli zawrzesz ze sprzedawcą tzw. umowę kompleksową.
Istotną różnicą pomiędzy dystrybutorem a sprzedawcą prądu jest też możliwość zmiany jednego lub drugiego. Nie możesz tego zrobić w odniesieniu do dostawcy – jak już wspominaliśmy, na konkretnym obszarze działa tylko jeden podmiot, w związku z czym jesteś zmuszony korzystać z jego usług. Prawo do zmiany przysługuje Ci natomiast w przypadku sprzedawcy. Możesz to zrobić w dogodnym dla siebie momencie (z zachowaniem zapisów umowy) i tyle razy, ile uznasz za stosowane.
Jak widzisz, choć sprzedawca i dystrybutor energii traktowane są jak synonimy, występują pomiędzy nimi kluczowe różnice. Ich znajomość pozwala Ci nie tylko być świadomym konsumentem, ale też może przynieść wymierne korzyści finansowe. Warto więc dokładnie znać te terminy!
